KKTC’de ana muhalefetteki Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Dış İlişkiler Sekreteri ve Lefkoşa Milletvekili Özdil Nami, sürecin bu noktaya gelmesinde enerji açlığı çeken Avrupa’nın ve Türkiye’yle gerilim yaşayan İsrail’in büyük sorumluluğu bulunduğunu söylüyor. Mehmet Ali Talat döneminde başmüzakereci olarak katıldığı barış görüşmelerinde Rumları bu projeyi çözüme kadar rafa kaldırma konusunda ikna ettiklerini, Güney’deki patlamaya, Türk-İsrail gerilimine ve Avrupa’da artan enerji ihtiyacına bağlı olarak enerji arama projesinin yeniden uygulamaya sokulduğunu anlatıyor: “Rumların doğalgaz-petrol arama hevesleri yeni değil. 2003’ten bu yana bölge ülkeleriyle bu konuda anlaşmalar da imzaladılar. Ancak Mehmet Ali Talat döneminde yürüttüğümüz aktif siyaset ile bu aramaların kapsamlı çözüm sonrasında kurulacak olan federal hükümete bırakılması konusunda anlaşmıştık. Bizden sonraki hükümet müzakerelerde bizim kadar ön alıcı olamadı. Bunun yanında Rum tarafındaki patlama enerji ihtiyaçlarını artırdı. Avrupa ve İsrail’den de bu yönde destek aldılar. Zaten İsrail Türkiye ile ne zaman bir sorun yaşasa ilk çaldığı kapı Rum Kesimi’ninki olmuştur.”
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kuzey Kıbrıs Kampüsü Öğretim Üyesi Dr. Hayriye Kahveci de tarafların savaş eşiğine gelmelerinin engelleneceğini düşünüyor. Dr. Kahveci, sorunun tarafları olan Rum Kesimi ile İsrail’in Türkiye’nin genişleyen bölgesel nüfuzunu daraltma hesapları yaptığını belirtiyor. İkilinin adadan çıkarmayı hedefledikleri doğalgazın yanında İsrail’de çıkan gazı Avrupa’ya taşıyarak uzun vadede Türkiye’nin elde ettiği enerji koridoru gücünü kırmayı arzu ettiklerini belirtiyor. Noble şirketinin Kıbrıs açıklarındaki gazı çıkarmaktan ziyade İsrail’in kuyularından elde ettiği gazı Kıbrıs üzerinden Avrupa’ya taşımayı hedeflendiğine de değiniyor: “Noble kritik bir anlaşma yapmış olmalı Rum Kesimi ile. Bu anlaşmanın bir tarafı da İsrail’deki kuyulara dayanıyor. Zaten Amerikalı şirket İsrailli Delek şirketiyle 25 Ağustos’ta bir anlaşma da imzaladı. Bir bağ söz konusu. Bunun yanında Noble, Limasol yakınlarında patlayan elektrik santralinin hemen yanında bir doğalgaz depolama tesisi kurmayı hedefliyor. Rumlar Avrupa Birliği’ne söz verdiği temiz enerjiye ulaşmak için biraz da bu şirkete muhtaç durumda.”
Makalenin tümü için: AKSİYON – Akdeniz’de sondaj dalaşı.
Birikim Özgür 