Bu yıl 5 Ekim tüm dünyada eğitime ayrılan yetersiz bütçelerin gölgesinde kutlandı.
ABD’de Kongre’nin onayladığı bütçeye göre vergi gelirlerinin yarısından fazlası Pentagon’a ayrılıyor. 544 milyar dolarlık Pentagon bütçesi dünyadaki askeri harcamaların yarısına tekabül ediyor. 2001’den 2011’e askeri harcamaların 35% arttığı görülüyor.
ABD’deki New Hampshire eyaletinin en büyük şehrinde okullar 150 öğretmen eksiğiyle açılmış. Sınıflar o kadar kalabalıkmış ki bazılarında öğretmen masasında dört öğrencinin oturduğu görülüyormuş. Öğretmenler bu ortamda mesleklerini icra etmenin çok zor olduğundan yakınıyormuş. “Halkın ödediği vergileri savaşlar için değil eğitimde kullanın” diye bir kampanya başlatmışlar.
Bir de bizdeki duruma bakalım. Bazı okullarımız öğretmen eksikliği nedeniyle açılamamış. Bugün KTÖS 17 okulda uyarı grevi yaparak hükümetin eğitimi partizanlık ve şaibelerle çökertmesine dikkat çekecek. Yapılan açıklamada geçici öğretmen sınavının uyduruk olduğu ve bunun aslında “partiye delege yazma sınavı” olarak anılacağı üzerinde duruluyor.
Aynı sorun, yani öğretmen açığı, ABD’de, ödenen vergilerin nasıl daha etkin ve verimli bir biçimde kullanılabileceği konusunda bir tartışmaya yol açarken, bizde, hükümete duyulan güvensizlik ön plana çıkıyor. Haliyle, hükümet değişince öğretmen açığının nasıl kapanacağı, eğitim altyapısına nasıl daha fazla bütçe ayırabileceğimiz gibi konular gündemimizde yer tutmaktadır.
Kıbrıs’ta savunma için yıllık yaklaşık 200 trilyon ayırıyor Türkiye. Bizim bu yılki eğitim bütçemiz 450 trilyondu. Eğitimin altyapısına bütçemizden 0.03% ayırabilmişiz; bunun 5 katını (5.6 trilyon) da Türkiye yardımlarından sağlamışız. Türkiye’ye, “Savunma için kullanılan 200 trilyondan bir miktar eğitimimize katkıyı artır” mı demeliyiz? “Diğer tartışmalı harcamaları azaltıp öğretmen açığımızı kapatmamıza yardımcı ol” mu demeliyiz?
Avrupa’daki öğretmen başına düşen öğrenci sayısı en düşük ülkelerden birisiyiz. Yani KTÖS’ün açıklamasında da vurgu yaptığı “işbirlikçilikten” öte yapabileceğimiz çok şey var aslında. Örneğin, ilk etapta eğitim bütçemizi daha etkin ve verimli kullanabilecek bir hükümetin önemini vurgulayabiliriz.
Kendi gelirlerimizle cari bütçemizi karşılama hedefini ete kemiğe büründürerek ve ödediğimiz vergilerin ağırlıklı olarak hangi alanlarda kullanılabileceği konusunda tartışma zeminini (demokrasiyi) tesis ederek önemli bir mesafe kat edebiliriz. Bunu yapmadan Türkiye ile girişeceğimiz her “pazarlık” ilişkilerimizdeki eşitsizliğin daha da derinleşmesine hizmet edecektir.
Okullardaki öğretmen eksikliğinin yanı sıra eğitim bütçesinden altyapıya binde 3 pay ayırabildiğimiz koşullarda yurttaşlara çağdaş eğitim vaat etmemiz mümkün değildir. Eğitimde yeni bir yapılanma için köklü reformlar üzerinde durmalıyız ki demokratik mücadeleyle artırılacak bütçenin etkin kullanımından kuşkumuz olmasın.
ABD’de öğretmenler Pentagon bütçesinin azaltılmasını ve eğitime ayrılan payın yükseltilmesini öneriyor. Biz, çocuklarımızın daha iyi eğitim alabilmesi için paradigmasal dönüşüm tartışmalarını sürdürmekte, her geçen günle birlikte mesafe kat edebilmekteyiz. Peki ya savaş yaşanan ülkelerdeki çocuklar?
Suriye yanı başımızda en sıcak çatışmaların yaşandığı ülkedir. Geçtiğimiz günlerde Suriye’deki sıcak çatışmalardan kaçayım derken Karpaz açıklarında yaşanan insanlık dramı yüreğimizi dağladı. İçinde çocukların da yer aldığı bir başka grubun tekme tokat Türkiye’ye gönderilmesi bizim ayıbımız oldu. Suriye’de binlerce çocuk ölüm tehdidiyle burun buruna. Suriye’de de abartılı askeri harcamaların son bulması, demokrasinin tesis edilmesi, Suriye halkının paradigmasal dönüşümü konuşmaya başlaması ve kaynakların daha insani amaçlar için kullanılabilmesi bütünlüklü bir süreç olarak ele alınmalıdır.
Gün, eldeki olanaklara bakıp da “Benim çocuğum Suriye’deki çocuklardan daha avantajlıdır” diye sevinme günü değildir. Gün, dünyada, kendi ülkemizde ve savaş yaşanan ülkelerde eğitime ayrılan bütçelerin artırılabilmesi için demokrasiyi kurumsallaştırma ve bunun gereğinin yapılması için uluslararası topluma görevlerini hatırlatma günüdür.
8 Ekim 2012, YeniDüzen
Birikim Özgür 