İnsanın ve insan doğasının değişebileceği tezine bağlı olarak yeni bir toplum, yeni bir kültür ve yeni bir insan, solun en temel öngörülerinden biri olarak kabul edilir. Bir yüzyıl, ütopik sosyalistlerle bilimsel sosyalizme inananlar arasındaki bitmek tükenmek bilmeyen bir polemikle geçmiştir:
Değişim yeni tip insanlarla mı gerçekleşecek yoksa mücadele içinde kendini geliştiren insanlarla mı? “Önce iyi, saf insanlar yetiştirilecek ve sosyalizmi bu insanlar kuracak” diyenlerle, “kapitalizm altında büyümüş, mücadele içinde kendini geliştirmiş insanlarla sosyalizm kurulacak” diyenler arasında uzayıp giden bir tartışmaydı bu.
21. yüzyılda bilimsel sosyalizme inananlar mücadeleyi yeni koşullarda, yeni anlayışlarla sürdürürken ütopyacıların ve bilimsel sosyalizmi ezberlerden ibaret sananların tel tel döküldüğüne tanıklık etmekteyiz. Kimisi, “gül zannettiklerimiz düzenin yırtıcı dikenlerine dönüştüler” dedirtircesine yaşamın merkezine “daha fazla gelir elde etme” mevhumunu koyarken, kimisi, marjinalize olup neredeyse gerçek hayattan koptu ve sloganlara sarıldı.
Bizde, bilimsel sosyalizme inanan kadrolar, yoğunlukla CTP’de buluştu soğuk savaş koşullarında. Burada oluşan kültür, CTP’nin ulaşılabilir sol hedefler üzerinden, aklı şiar edinerek ve somut koşulların somut tahlili ile siyaset üretmesini sağlayageldi. CTP’nin tarihine bakıldığında kadrolarının şekillenmesi de hep bu temelde oldu. Dönemsel koşullarda solun evrensel geçerliliği olan en güçlü hedeflerine inanmakla bunlardan sapmak belirler oldu CTP’li olma pratiğini.
Yeni bir toplum, yeni bir kültür ve yeni bir insan mücadelesi en başta eğitim alanının konusu olduğundan, haliyle, sol, bugün hâlâ, yapısal ve entelektüel boyutlarıyla yeni politikalar üreterek bu alanda etkin olmayı gözetiyor dünyanın dört bir tarafında.
ABD’de başlayan başkanlık yarışında, Obama, kalabalık sınıfların ne öğretmenler ne de öğrenciler açısından adil olduğu üzerinde duruyor şu sıralar. Dünyada, sol değerlerin başat rol üstlendiği öğrenci merkezli eğitim uygulamaları için ciddi bütçeler ayrılıyor.
İşin entelektüel boyutunda sağın öngördüğü cin fikirli olma, bireysel çıkar odaklı bir yaşam gütme gibi özellikleri törpülemek ve yeni nesillerin, düzenin yırtıcı dikenlerine dönüşmesini engellemek için solun bilimsel temelde eğitime yön vermesi büyük önem taşıyor. Özgüven mi özdenetim mi sorusu türüyor buradan.
Aşırı özgüvenle donatılmış yeni nesil bireylerin öngörülenin aksine çoğunlukla mutsuz oldukları üzerinde durulmalı öncelikle. Her alanda doyumsuzluk gölge gibi bireylerin peşini bırakmamakta, şişirilmiş egolar pek çok genç insanda gerçek dışı beklentilerin oluşmasına ve bu beklentilerine ulaşılamadığı zaman da depresyona yol açmaktadır. Eleştiriye tahammülsüzlüğün, hilekârlığa yatkınlığın ve saldırganlığın artmasının sebebi de bu değil midir?
Bilimsel çalışmalar bireyselciliğin gereğinden fazla önemsenmesi ve çocukların egolarının şişirilmesi yerine özdenetim yeteneğinin geliştirilmesi gerektiğini ortaya çıkarırken, başarılı bir yaşamın sırrının iradenin güçlendirilmesinde yattığı tespit ediliyor. Yani, çocuklara öncelikle dürtülerini kontrol etmeleri öğretilmeli, gerçek başarı teşvik edilmeli, aileler çocuklarını hata yapsalar dahi her koşulda sevildiklerine ve hatalarını düzeltecek potansiyele sahip olduklarına inandırmalı, yerli yersiz övgülerle çocuklar kandırılmamalı. Onlara dünyanın en müthiş çocuğu oldukları söylenmemeli zira hiçbir çocuk dünyanın en müthiş çocuğu değildir.
Sadece eğitimde değil her alanda sola büyük görevler düşmekte çünkü doğal kaynakları hatta sermayeyi dahi aşarak birincil üretim faktörüne dönüşen bilginin oluşumuna katkı veren ve bilgiyi kullanan, insandır. İnsana yapılan yatırımla emek faktörünün gelişimi ön plana çıkmaktadır.
Somut koşulların somut tahlili, tutuculuğu değil hayatın her alanında değişimin öncüsü olmayı ve insana daha fazla yatırımın önünü açmanın önemini işaret ediyor günümüzde. İerici olma pratiğinden ödün vermeyeceksek, 42 yıllık birikim orada duruyor!
Birikim Özgür 