Bir dönem AB-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu Eş Başkanılığı görevini yürüten Joost Lagendijk, Türkiye’nin AB üyeliğini önemsediğinden Kıbrıs sorununu da uzun yıllardır bu çerçeveden izliyor ve değerlendiriyor.
2005’te Annan planının ardından “Avrupa’da her lider Papadopulos gibi davranırsa AB çöker. Çünkü çözümsüzlükle hiç bir yere varılamaz. Hiç kimse her zaman her istediğini elde edemez. Papadopulos artık negatif davranmaya ve çözümsüzlük üretmeye bir son vermeli” demişti. Yine aynı dönemde, “Mehmet Ali Talat’ın Cumhurbaşkanı seçilmesinden dolayı çok mutluyum. Talat çözüm taraftarı, Denktaş gibi çözümsüzlük üretmiyor. Avrupa Parlamentosu’nda Talat ile çalışmak isteyen büyük bir çoğunluk var” şeklinde bir açıklama yapmıştı.
2005’in ardından Talat ile severek çalışacak olan o AB yetkililerinin bir türlü ortaya çıkamadıklarına tanıklık ettik. 2010’a kadar geçen 5 yıllık süre zarfında AB Talat ile verimli ilişkiler geliştirebilseydi, bugün çok daha farklı bir durumla karşı karşıya olacaktık.
Lagendijk 2006 ile birlikte Kıbrıs sorununun dondurulacağına vurgu yapıyordu. Çözümün zamana bırakılacağından söz ederken esas ilgi alanı olan Türkiye’nin üyelik sürecine ilişkin 2004 öncesi söylemlerine geri dönmüştü: “Kıbrıs sorunu kriter değil”…
Lagendijk herşeye rağmen Kıbrıslı Türklerin beklentilerini hep anladı ve referandum sonrası gündeme gelen Doğrudan Ticaret Tüzüğü’nün pozitif etkilerine hep vurgu yaptı. Yazılarında, AB ticaret anlaşmalarının AP tarafından onaylanacak olmasını kuzeye izolasyonların kaldırabileceği şeklinde yorumladı.
Bugün CTP’nin davetlisi olarak Kıbrıs’ta bulunan Lagendijk’ın gelinen aşamada Türkiye-AB ilişkilerine ve Kıbrıs sorununda yaşanan sürece nasıl baktığını öğrenme fırsatı yakalayacağız. Saat 16.00’da Gönyeli Belediyesi Konferans Salonu’nda gerçekleştirilecek halka açık toplantı boyunca simültane Türkçe çeviri de yapılacak.
AB ile ilişkiler bizim için önemini muhafaza ediyor. Avrupa’da yaşanmakta olan ekonomik krizden bağımsız olarak olası bir çözümle birlikte Kıbrıs’ta önemli ekonomik gelişmelerin yaşanacağını biliyoruz.
2005 sonrasında yaşadığı hayal kırıklığına rağmen Talat geçtiğimiz günlerde bir özel TV’nin gerçekleştirdiği programda çözüm ve AB ile bütünleşmenin ardından birçok sorunumuza neşter vurulacağını söyledi. Yabancı yatırımların Kıbrıs’a akacağına dikkat çekti ve AB hukukun içine girilmesinin öneminden bahsetti. Aynı programda Talat’a Türkiye’nin bir vilayeti olma konusundaki görüşü de soruldu ve Talat bunu kesinlikle onaylamadığını net bir biçimde ortaya koydu.
Lagendijk hem AB’yi hem de Türkiye’yi seven, AB-Türkiye bütünleşmesini öngören bir çizgiye sahip. Kıbrıslılar açısından bakıldığında son 10 yılda 26. büyük ülkeden 17. büyük ülke sıralamasına yükselen Türkiye, Talat’ın “kesinlikle onaylamıyorum” dediği alternatif nedeniyle bazen farklı algılanmakta. Türkiye’nin bu denli hızlı büyümesi Kıbrıs’ın bütününde siyasetçilerce hem büyük bir fırsat hem de büyük bir tehdit olarak ele alınmakta.
Türkiye, son 10 yılda 230 milyar dolar olan milli gelirini 742 milyar dolara çıkmış. Sürekli zarar eden kamu bankalarından son 10 yılda 16 milyar kâr elde edilmiş. IMF’ye olan 23.5 milyar dolarlık borç 860 milyona düşmüş. Türkiye IMF’ye 5 milyar dolar borç vermeye hazırlanıyor. Erdoğan, Türkiye’nin 2023’te ilk 10 ülke arasında gireceğini söylüyor. Yeni hedef 2071. Bu hedefe ulaşmanın yolu olarak da eğitimi işaret ediyor, 4+4+4 projesinden ve her ilde bir üniversite kurulmuş olmasından bahsediyor.
Türkiye, Kıbrıs’ta çözümü desteklerken aynı zamanda çözümsüzlük koşullarında Kıbrıs’ın kuzeyini Türkiye’nin illerinden ayırmaksızın burada ciddi yatırımlara imza atıyor. Kıbrıslı Türklerin kafası karışık. Olup biteni seyretmekle yetiniyoruz…
Bakalım Lagendijk bu denklemi nasıl çözecek? AB, Türkiye, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türkler için en çıkar yol olarak neyi önerecek?
17 Aralık 2012, YeniDüzen
Birikim Özgür 